BAĞIMLILIK TUZAĞININ YENİ ADI: ELEKTRONİK SİGARA
Sigara bırakmaya yardımcı olduğu gerekçesiyle ve daha az zararlı iddialarıyla yeni bir pazarın oluşturulduğu elektronik sigara ile ilgili görüşlerini paylaşan Yeşilay Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Toker Ergüder; “E-sigara kategorisindeki ürünlerin sigaradan veya diğer tütün ürünlerinden farkı yok. İkisinin de temel özelliği insan sağlığını tehdit etmesi” diyor.
Son yıllarda piyasaya sürülen ve tütün endüstrisinin yeni kâr aracı olarak görülen elektronik sigaralar toplum sağlığını riske atıyor. Tütün dumanına benzeyen; ancak duman yerine aromalı nikotin buharı üreten pille çalışan cihazlara verilen elektronik sigara, 250’den fazla farklı firma markasıyla çok farklı şekillerde (geleneksel sigara, puro, pipo, kalem, USB gibi) dünyada satılıyor. Ülkemizde satışı ve kullanımı yasak olsa da internet üzerinden siparişler gibi farklı yollarla ülkemize girişi yapılıyor.
“E-Sigara Ürünlerini Piyasaya Süren Firmalar Tütün Firmalarıdır”
Elektronik sigaraların ve ısıtılmış sigaraların, sigaradan ve tütün ürünlerinden farkının olmadığını belirten, Dünya Sağlık Örgütü, Türkiye Ofisi Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Program Direktörü ve Yeşilay Bilim Kurulu Üyesi, Doç. Dr. Toker Ergüder: “ Bu ürünler piyasaya çıktıktan sonra özellikle çocuklar ve gençler arasında salgın haline geldi. ABD’de bazı elektronik sigaralar var. Bunlar flash belleklere benziyor ve çocuklar bu ürünleri yanında okula getiriyor. ABD’de özellikle çocuklar arasında 75 arttı. Şu a ABD bu ürünleri yasaklamak için çalışıyor, hatta en son alınan kararla çocukların okullara flash bellek getirmelerini yasaklayacak birtakım uygulamalar getirildi. Diğer taraftan ABD’de ve Avrupa ülkelerinde klasik sigara içenlerin oranı 14’lere düştü. Bu nedenle kaybettikleri piyasayı tekrar kazanmak için yeni ürünler sürüyorlar” dedi.
“7 Bine Yakın Farklı Aroma Seçeneği”
Elektronik sigara likitleri ve dumanının, zararsız su ve buharından değil; zararı olduğu bilinen kimyasal aerosollerden oluştuğunun altını çizen Yeşilay Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Erkan Ceylan:”Firmalar gençlere cazip seçenekler sunarak onların dikkatini çekiyor ve bağımlı hale getirmeye çabalıyor. İçinde şekerleme, çikolata, kakao, vanilya, kahve, her çeşit meyve aroması bulunuyor. Yurt dışında ve Türkiye’de e-sıvılarda yapılan kontrollerde çoğunlukla yanlış etiketlenme ve tutarsız doz olduğu gözlemlendi. Aromalar test edildiğinde, sıfır olması gerekirken nikotin saptı. Neredeyse tamamında, nikotin ve aroma oranları belirtilenden farklı çıktı” diye konuştu.
“ İçinde İnsan Sağlığına Zararlı 4 Binden Fazla Madde Bulunuyor”
Sigara kullanımının birçok hastalığa neden olduğunu belirten Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Ulun Uluğ: “ İçinde, insan sağlığına zararlı 4 binden fazla madde bulunduran sigaranın, bağımlılık yapan etkisi nikotinden kaynaklanıyor. Bu kimyasal maddeler içinde yer alan nikotin, karbonmonoksit ve siyanidin özellikle fetüse olan etkileri belirlenmiş durumda. Elektronik sigara içenlerle, sigara içenler aynı etkiye maruz kalıyor. İkisinde de nikotin ve kanserojen maddeler bulunuyor. Bu yüzden elektronik sigara, sigara kadar zararlı.”
Elektronik Sigaraya Dair Nasıl Yasal Düzenlemeler Mevcut?
Elektronik sigara kullanımında yaşanan artış nedeniyle hem dünyada hem de Türkiye’de konuyla ilgili yasal düzenlemeler oluşturulmaya başlı.
Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi’ne (FDA) önümüzdeki dönemde düzenlemelerine dayanak olması için elektronik sigaraların aromalarının yasaklanması, reklam ve sponsorluk yasağına konu olması, çocukların erişmesine yönelik önlemeler alınması ve sağlığa zararı yönünde uyarılar barındırması başlıklarını tartışmaya açtı. Türkiye’de tütün ürünlerine ilişkin en kapsamlı düzenlemeler 4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun başlıkları altında toplanıyor.
Yasa kapsamında internet ortamında bu ürünlerin satışının yapılması, söz konusu yasaların ihlali anlamına geliyor. Tütün ürünlerinin internet ortamı dahil olmak üzere elektronik ticaret araçları eliyle yapılması durumunda, 4733 sayılı Kanun madde 8/k uyarınca 20 bin TL’den başlayıp 100 bin TL’ye varabilen idari para cezası öngörülüyor.
Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş'tan Önemli Mesaj
Sigara kullanımı nedeniyle çok sayıda kişinin hayatını kaybettiğine işaret eden Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Erbaş, "Dünyada ve ülkemizde yıllarca 'haram' denilmediği için dikkate alınmayan sigara bağımlılığından insanlığı kurtarmamız lazım. Sigara haramdır ve her birimiz sigaranın haram olduğunu milletimize anlatmalıyız. Çünkü sadece bizim ülkemizde bir yılda 115 bin kişi hayatını kaybediyor. Bu ne büyük bir faciadır." ifadelerini kulı.
Ayrıca Diyanet İşleri Başkanlığı yaptığı açıklamada; Dünya Sağlık Örgütü ve Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı, elektronik sigaranın, hakiki sigarayı bıraktırdığına ve bunlardan daha az zararlı olduğuna dair herhangi bir bilimsel kanıt olmadığını ifade etmektedir. Ayrıca konunun uzmanları, elektronik sigaranın içeriğinde alkol türevleri bulunduğunu ifade etmektedir. Dolayısıyla bu türden maddelerin kullanılması da caiz değildir." İfadelerine yer verdi.
