Haksöz / Özgür-Der
1. Tarihçe
Haksöz Dergisi, 1991 yılında, dönemin din politikalarına ve bu politika doğrultusunda din adamı yetiştirmek üzere kurulu olan eğitim sistemine karşı olan bir grup İlahiyat Fakülteli genç tarafından çıkarılmaya başlanmıştır.
Kendilerini, 1991 yılından bugüne İstanbul merkezli olarak yayınlanan aylık dergi ve aynı adla anılan "İslami Siyasal ve Usuli Uyanış" hareketi olarak tanımlamaktadırlar. Haksöz Dergisi, kendisini çağdaş İslami ihya ve öze dönüş hareketinin bir parçası olarak görmekte ve metodolojik olarak Cemaleddin Afgani, Muhammed Abduh, Seyyid Kutup, Ali Şeriati, Reşid Rıza, Muhammed İkbal gibi kişilerin izinden gittiğini belirtmektedir.
Haksöz Dergisi ile aynı çizgide olan Özgür-Der ise 1999 yılında kurulmuştur. Bu oluşum kendisini sıradan bir STK olarak değil de "Islami kimlik ve ilkeler etrafında sürdürülen bir mücadele platformu' olarak tanımlamaktadır. Bu sebeple de bu oluşum, Kur'ani temelde kapsamlı bir toplumsal değişimi önceleyip kurulu düzene bütüncül bir muhalif tutumla karşı çıkan bir düşünce ve eylem çizgisini savunduğunu deklare etmektedir.
2. Öne Çıkan Görüşleri
Bu yapıya göre İslam'da eylemsiz iman yoktur. Yapi mensupları, Kur'ani anlamda imanın, salt bilmek olmadığı, amelle bütünleştiği, iman ve amelin ayrı ayrı iki alan olmadığını ifade etmektedirler.
Haksöz, modernist ve gelenekçi İslam anlayışı ile çatışır ve bunları İslam'dan çağdaş ve kadim iki sapma olarak görür. Gerek modern gerekse geleneksel İslami istilahın islah edilmesi ve Kuran merkezli bir metodoloji ve ontoloji ile tecdide tabi tutulmasını savunur.
Kur'an'ın herkesin anlayabileceği bir kitap olduğunu vurgulayan bu oluşum, Kur'an meäli okumaya teşvik etmektedir. Bununla birlikte bazı ayetlerin anlaşılmasında ilmi alt yapının olması gerektiğini vurgulayarak bu gibi yerlerde sadece meal okumakla yetinilmemesi gerektiğini de ifade etmektedir.
Haksöz dergisinin kurucularından Hamza Türkmen, Kütüb-i Sitte'de yer alan hadislerin hepsinin mana ile rivayet edildiğini, hiçbirinin kesinlik ifade etmediğini ve hadislerin vahiy ürünü olmadığını savunur.
Bu oluşum, Kur'an'da Rasulün hüküm vermesi ile ilgili ayetler incelendiğinde, bu ayetlerin onun hükmü ancak kitap ile verdiği, verdiği hükmün kitapla sinirli olduğu ve onun şari' olmadığını ortaya koyduğunu söylemektedir.
Özgür-Der Genel Başkanı Rıdvan Kaya, geleneksel Müslümanlıkla Kur'an Müslümanlığının devlet anlayışı konusunda çatıştığını ifade ederek geleneksel Müslümanlığın, devleti kutsadığını ve "devlet zarar görmesin" mantiğıyla davrandığını söylemektedir.
Oluşumun önde gelen isimlerinden Hamza Türkmen, Seyyid Kutup çizgisinde hareket ettiklerini ifade etmektedir. Bu doğrultuda Batı'nın, ümmet anlayışını ortadan kaldırıp ulus haritaları ve yapay toplumlar çizdiğini ve Müslümanların birliktelik bağlarını kopardığını söylemektedir.
3. Faaliyetleri
Özgür-Der'in Türkiye'nin birçok il ve ilçesinde kurmuş olduğu şubeleri konferans, öğrenci buluşmaları, eğitim vb. faaliyetler yürütmektedir. Öğrencilerin katılımını artırma gayesiyle piknik, kahvaltı, gençlik kampları vb. faaliyetlerin yanı sıra kış döneminde alternatif eğitim çalışmaları adı altında seminer programları düzenlemektedirler. Ayrıca Türkiye ve Dünyada ortaya çıkan güncel konularla ilgili olarak siyasal eylem-etkinlik yürütmektedirler.
Bu oluşumun kitle iletişim araçları, müesseseleri ve yayınları ise şöyledir;
http://www.ozgurder.org/ http://www.haksozhaber.net/ Ozgür-Der Haksöz Dergisi Özgür Üniversiteli Dergisi Kudüs Dergisi Ekin Yayınları İslam Dünyası Tarih ve Kültür Araştırmaları Merkezi (İDKAM)